W dzisiejszym wpisie chciałbym Państwu przedstawić sylwetkę postaci, znanej wielu w ostatnim czasie głównie z autorstwa “Kroniki Miasta Rogoźna”.
 |
| Augustyn Smukalski źródło: https://www.csw2020.com.pl/biogram/augustyn-smukalski/ |
Augustyn Smukalski przyszedł na świat 24 października 1873 roku w Koronowie (obecnie powiat bydgoski, województwo kujawsko-pomorskie). Był absolwentem szkoły ludowej i kursu przygotowawczego do Seminarium Nauczycielskiego. Pracował w biurze adwokackim w Koronowie. Wykształcenie zdobył w wyniku pracy we wspomnianym biurze i samodzielnej nauki. W 1900 roku został przewodniczącym biura adwokackiego w Rogoźnie. Pełnił także funkcję rendanta (księgowego) Kasy Chorych.
Przełomem w jego życiu okazał się rok 1919, kiedy to najpierw 1 stycznia został mianowany mężem zaufania przy rogozińskim Magistracie (odpowiednik dzisiejszego Urzędu Miejskiego) po wyzwoleniu Rogoźna, a następnie 16 maja 1919 wybrany przez Radę Miejską na pierwszego po wyzwoleniu burmistrza Miasta Rogoźna. W tamtych czasach Rogoźno i wsie wokół Rogoźna funkcjonowały jako osobne jednostki administracyjne, w związku z czym Augustyn Smukalski rządził jedynie miastem, które wtedy zajmowało większą powierzchnię niż obecnie.
Jako burmistrz Augustyn Smukalski uporządkował administrację i finanse Rogoźna, spłacając jego długi poprzez sprzedaż w sierpniu 1920 roku niemieckiej pożyczki wojennej (Kriegsanlaihe). Za jego rządów dokonano przebrukowania ulic i modernizacji kanalizacji. W 1928 roku utworzono Park Niepodległości, który znajduje się tam, gdzie obecnie znajduje się... Park Niepodległości. Za jego rządów utworzono także fundusz taniego kredytu budowlanego. Wybudowano także stadion i strzelnicę sportową oraz zorganizowano w 1928 roku wystawę przemysłową w okolicach dzisiejszej ulicy Strzeleckiej. Za jego rządów także wyrównano bieg rzeki Wełny, w wyniku czego zniszczeniu uległa 1/3 powierzchni dawnego grodziska, późniejszego starego cmentarza żydowskiego (Góra Żydowska). 30 stycznia 1931 roku, w związku z upływem 12-letniej kadencji, został wybrany ponownie przez Radę Miejską na burmistrza Rogoźna. Jego druga kadencja obiegła na walce z szalejącym kryzysem gospodarczym i ubóstwem w mieście. Wtedy m.in. otwarto przystań Rogozińskiego Klubu Kajakowców oraz rozpatrywano sprawę utworzenia powiatu rogozińskiego. Za jego drugiej kadencji zlikwidowano Seminarium Nauczycielskie, tworząc w jego miejsce Liceum Pedagogiczne.
Augustyn Smukalski działał także w wielu organizacjach społecznych zarówno jako członek jak i członek honorowy. Należał m.in. do Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół”, Towarzystwa Przemysłowców, Koła Rodzicielskiego przy Gimnazjum w Rogoźnie (obecnie Liceum im. Przemysława II) czy Rady Parafialnej przy Parafii pw. Świętego Wita.
19 czerwca 1939 burmistrz Smukalski oficjalnie przeszedł na emeryturę po wcześniejszym złożeniu rezygnacji z funkcji burmistrza.
Po wybuchu II wojny światowej Augustyn Smukalski został wysiedlony wraz z rodziną do Sokołowa Podlaskiego, a przez 4 lat mieszkał w Grójcu u syna Zbigniewa. Pracował jako tłumacz. Do Rogoźna wrócił wiosną 1945 roku.
Augustyn Smukalski zmarł 19 grudnia 1948 roku. Jest pochowany na cmentarzu Parafii pw. Świętego Wita w Rogoźnie.
W ciągu życia Augustyn Smukalski został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę oraz godnością Obywatela Honorowego Rogoźna.
Bibliografia:
Kronika Miasta Rogoźna, Rogoźno 2022
M. Brust, Zamek Przemysła II w Rogoźnie, Rogoźno 2016
red. Z. Boras, Dzieje Rogoźna, Poznań 1993
Kurier Rogoziński nr 1, listopad 1990