Już niedługo zaczniemy
planować wiosenne i letnie wycieczki. Z tego względu wielu z nas zastanawia
się: dokąd w tym roku pojechać? Co zobaczyć?
Te problemy rozwiążą
questy, czyli nowa forma poznawania bliższych i dalszych okolic. Właśnie o
nich, na zebraniu Towarzystwa Przyjaciół Rogoźna – 28 lutego 2023 roku – mówił
bardzo ciekawie nauczyciel z Połajewa, ale związany rodzinnie z Rogoźnem –
Marek Kasprzak. Jego wykład uzupełniała żona – Małgorzata. Oboje są od dawna
bardzo zaangażowani w tzw. questing.
Nazwa tej – używając
dawnej terminologii – gry terenowej wywodzi się z języka angielskiego: quest –
poszukiwanie. Wspomniana gra przywędrowała do nas ze Stanów Zjednoczonych w
latach 90. XX wieku. Jej twórcy postawili sobie ambitne cele: promocję regionu,
zaangażowanie społeczności lokalnej, naukę przez zabawę, propagowanie nowej
formy spędzania wolnego czasu,
współpracę międzypokoleniową (łączy ona pokolenie i dziadków, i wnuków).
Każdy uczestnik questu
idzie wyznaczoną trasą i w trakcie spaceru rozwiązuje różne zagadki oraz
realizuje różnorakie zadania. Dzięki temu odgaduje ostateczne hasło i odkrywa –
na końcu trasy – skarb, czyli pieczęć potwierdzającą odbycie wyprawy.
Członkowie TPR otrzymali od państwa Kasprzaków ulotki z przykładowymi questami.
Jeden z nich – zatytułowany „Historie bohaterów z perłą architektury z tle” –
dotyczy Haczowa leżącego w woj. podkarpackim, około 15 km na wschód od Krosna.
Inny – „Zamurowało mnie w Lipnicy” – odnosi się do słynnej małopolskiej Lipnicy
Murowanej znanej m.in. z bardzo wysokich palm wielkanocnych, ale ten quest
ukazuje też inne oblicze tej miejscowości, bowiem tutaj dzieciństwo i młodość
spędził Kazimierz Brodziński – twórca preromantyzmu, autor sielanki pt. „Wiesław”.
Również tutaj powstała gotycka świątynia (XIV wiek) – za czasów Kazimierza
Wielkiego. A to nie wszystkie ciekawostki! Kolejne zagadki przywołują ważne dla
Lipnicy osoby. Oto jedno z poleceń:
„Za nim pałac widzisz. Przez kogo zbudowany?
Oficer wojsk Księstwa
Warszawskiego znany.
Bił się też pod Lipskiem,
lecz nie o mnie mowa!
Znajdź tablicę, która
odpowiedź tu chowa.”
Z kolei w queście
„Historia bohaterów z perłą architektury w tle” znajdziemy takie polecenie:
„Przeczytaj opowieści o
starym kościele,
Która na desce przy
wejściu widnieje.
Jest tam legenda, w niej 0
_ _ 0
_ _ Królowa,
27 29
Której sześć wieków temu
pomogli chłopi z Haczowa.
Wejdź to kościoła (jeśli
Ci się uda).
Zobaczysz sztuki malarskiej
wielkie cuda.
To polichromia z 0
_
_ _ 0
_
_ _ wieku!
10 7
Podziwiaj ją długo, mój
dobry człowieku.”
W zakończeniu tego questu
napisano:
„Wszystkie cyfry z pól
okrągłych dodaj do siebie,
pomnóż przez 25 i odejmij
8. To jest szyfr dla Ciebie!
Odczytaj hasło złożone z
odgadniętych liter,
Dowiesz się, gdzie
pudełko z pieczęcią jest ukryte.”
Na ostatniej stronie
ulotek zostawiono miejsce na hasło questu (wg cyferek w poszczególnych
zagadkach). Rozwiązane hasło doprowadza do skarbu, czyli pamiątkowej pieczęci.
Questy mają wiele zalet,
bo m.in. umożliwiają poznawanie miejsc spoza utartych szlaków turystycznych, są
dostępne przez cały rok, pozwalają korzystać z aplikacji. Autorzy questów muszą
zawsze dokładnie określić miejsce startu i dołączyć mapkę. Muszą też zadbać, by
quest zawierał kilka wierszowanych zagadek. Szacuje się, że obecnie funkcjonuje
ok. 700 questów o różnej tematyce. Są bowiem questy kulturowe, przyrodnicze,
historyczne, dotyczące ważnych wydarzeń i postaci. Istnieją również questy
wirtualne. Można je realizować różnorako: jako questy piesze, rowerowe,
kajakowe, samochodowe, a nawet… tramwajowe!
Pan Marek Kasprzak
ukończył 369 questów (z ulotką lub aplikacją) – często z udziałem żony i trójki
swoich dzieci. W ubiegłym roku, 13 października 2022 r., z okazji Dnia Edukacji
Narodowej w jego macierzystej szkole w Połajewie, w obecności dyrekcji, grona
pedagogicznego i uczniów wręczono mu Złotą Odznakę Odkrywców Tajemnic
„Wielkopolskie Questy” oraz wyróżnienie w konkursie „Wakacje z questami”. Pan
Marek zdobył bowiem – realizując gry terenowe – m.in. 28 najwyższych szczytów
28 głównych pasm górskich Polski.
Jednak najbardziej dumny
może być z opracowanego przez siebie questu „Tajemnica rożnowskich lasów”. W
tych lasach, w latach 1939-1941, niemieccy okupanci zamordowali 12 tys. osób.
Byli to głównie pacjenci szpitala psychiatrycznego w Owińskach oraz jeńcy
brytyjscy. Wspomniany quest zdobył czwarte miejsce w ogólnopolskim rankingu
questów. Inauguracja tego questu odbyła się 11 marca 2022 roku. Młodzi odkrywcy
– uczniowie Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Rożnowie oraz Szkoły Podstawowej
im. A. Fiedlera w Połajewie otrzymali ulotki, które pomogły im w pokonaniu
wyznaczonej trasy i poznaniu mrocznej historii lasów rożnowskich.
Na tę inaugurację
przybyli m.in.: starosta Z. Kotecka, zastępca burmistrza Obornik – P. Woszczyk,
radny Rady Powiatu - B. Cisowski, ks. proboszcz z parafii w Rożnowie –
Przemysław Prętki, a także A. Warczyńska z Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i
Centrum Animacji Kultury w Poznaniu. Nie zabrakło też dyrektor Zespołu
Szkolno-Przedszkolnego w Rożnowie Grażyny Przybył oraz dyrektor Szkoły Podst.
im. A. Fiedlera w Połajewie Lucyny Stolcman.
Państwo Małgorzata i
Marek Kasprzakowie zaprosili członków Towarzystwa Przyjaciół Rogoźna na
Wielkopolski Zlot Questowy, który rozpocznie się 22 kwietnia 2023 roku w
Rożnowie. Będzie on trwał do 23 kwietnia (istnieje możliwość zarezerwowania
noclegu). W tym samym dniu, tj. 22 kwietnia 2023 r., odbędzie się w Połajewie
inauguracja questu o Włodzimierzu Krzyżanowskim, który urodził się w 1824 r. w
Rożnowie, ale losy rzuciły go na drugą półkulę, gdzie brał udział w wojnie
secesyjnej. Włodzimierz Bonawentura Krzyżanowski był generałem armii Północy,
organizatorem 58 Pułku Strzelców Nowojorskich i – prawdopodobnie – pierwszym
gubernatorem Alaski. Zmarł w 1887 roku. Walczył – co szczególnie godne uwagi –
m.in. pod Gettysburgiem.
W drugiej części lutowego
zebrania członków Towarzystwa Przyjaciół Rogoźna pan Marek Kasprzak, z
wykształcenia historyk, opowiedział o swoim dziadku – Stanisławie Piątku, który
walczył w armii gen. W. Andersa.
Stanisław Piątek urodził
się w 1904 r. w Siernikach. Jego rodzicami byli Jan i Marianna (z d. Siwak)
Piątkowie. W wieku 25 lat, w 1929 r., Stanisław poślubił Mariannę Tymę. Młodzi
małżonkowie zamieszkali w Rogoźnie. Doczekali się dwojga dzieci: Franciszka i
Heleny (babci pana Marka). W 1939 r. pan Piątek został powołany do wojska.
Walczył m.in. pod Przemyślem i w okolicach Lwowa. 20 września 1939 r. dostał
się do radzieckiej niewoli. Trafił do obozu NKWD – Równe – pod Lwowem. W
niewoli przebywał do 1941 roku. Gdy na terenie ZSRR zaczęło się organizować
polskie wojsko, wstąpił do armii gen. W. Andersa, z którą przeszedł cały szlak
bojowy – przez Iran, Irak, Palestynę, Egipt, Włochy. Przydzielono go do 6
Kompanii Sanitarnej 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Pan Stanisław brał udział w
bitwie pod Monte Cassino, a także Ankoną oraz uczestniczył w natarciu na
Bolonię. Po zakończeniu wojny znalazł się w Wielkiej Brytanii, ale w 1947 roku,
tęskniąc za Ojczyzną i Rodziną, zdecydował się na powrót do Polski. Zamieszkał
znów w Rogoźnie i podjął pracę w Fabryce Mebli. Pracował tam 30 lat – do
emerytury. Zmarł 24 maja 1992 r. i został pochowany na rogozińskim cmentarzu.
Pan Marek Kasprzak – jego
wnuk – zademonstrował posiadane przez dziadka odznaczenia: Krzyż Kawalerski
Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na
Zachodzie, Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino (z numerem 178), Medal „Za udział w
wojnie obronnej 1939”, Odznakę Grunwaldzką.
7 grudnia 2022 roku w
Ambasadzie Wielkiej Brytanii w Warszawie odbyła się podniosła uroczystość, na
którą zaproszono rodzinę śp. Stanisława Piątka. Odznaczenia przyznane przez
Brytyjskie Ministerstwo Obrony, ale niewręczone, odebrał jego wnuk – Marek
Kasprzak, któremu towarzyszyła żona Małgorzata i ich troje dzieci. Na brytyjskich
odznaczeniach widnieje wizerunek (z profilu) króla Jerzego VI, ojca królowej
Elżbiety II.
Pan Marek Kasprzak w
trakcie swej prelekcji poświęconej dziadkowi Stanisławowi zaprezentował wiele
ciekawych pamiątek z rodzinnego archiwum, a także zdjęcia z czasów służby pana
Piątka w armii gen. Andersa (m.in. zdjęcie przedstawiające wizytację armii
przez gen. Sikorskiego).
Prezes Lucyna Bełch
podziękowała panu Markowi Kasprzakowi i jego Małżonce Małgorzacie za
prezentację ciekawych materiałów o questach i przypomnienie historii jednego z
żołnierzy armii gen. Andersa. Pani Bełch wręczyła prelegentowi książkę „Zamek
Przemysła II w Rogoźnie” autorstwa Mieczysława Brusta. Jest to jedno z
wydawnictw TPR.
W końcowej części
zebrania prezes Towarzystwa przedstawiła pierwszy (wprost z drukarni!)
egzemplarz książki Mieczysława Kaniewskiego pt. „Ocalić od zapomnienia.
Kalendarium historii rogozińskiego żeglarstwa – od żeglarstwa harcerskiego do
KŻ „Kotwica” w latach 1935-2020”. Książka ta ukaże się w nakładzie 200 egzemplarzy,
a dedykowana została przez Autora: „Pasjonatom żeglarstwa rogozińskiego i nie
tylko”. To kompendium wiedzy o rogozińskim żeglarstwie zawiera listę członków
Klubu od 1935. Na uwagę zasługuje bogactwo i rzetelność zgromadzonych
informacji, a także liczne fotografie dokumentujące działalność rogozińskich
żeglarzy.
Na zakończenie lutowego
zebrania TPR prezes Lucyna Bełch
poinformowała, że kolejne spotkanie jego członków odbędzie się we
wtorek, 28 marca 2023 roku.
Ewa Mroczyk
